Durga Stotram (Brahmavaivarta Purana)

नारायण उवाच । पुरा स्तुता सा गोलोके कृष्णेन परमात्मना । सम्पूज्य मधुमासे च संप्रीते रासमण्डले ।

nārāyaṇa uvāca | purā stutā sā goloke kṛṣṇena paramātmanā | sampūjya madhumāse ca saṃprīte rāsamaṇḍale |

नारायण ने कहा: पहले गोलोक में परमात्मा कृष्ण ने मधुमास में रासमंडल में प्रसन्न होकर उसकी स्तुति की और पूजा की।

Narayana said: Once upon a time, in Goloka, she was praised by Krishna, the Supreme Soul, and worshipped in the month of spring with great delight in the circle of the Rasa dance.

ਨਾਰਾਇਣ ਜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ: ਪਹਿਲਾਂ ਗੋਲੋਕ ਵਿੱਚ ਪਰਮਾਤਮਾ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਨੇ ਉਸ ਦੀ ਸਤਿਕਾਰ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਮਧੁ ਮਾਸ ਵਿੱਚ ਰਾਸ ਮੰਡਲ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।

मधुकैटभयोर्युद्धे द्वितीये विष्णुना पुरा । तत्रैव काले सा दुर्गा ब्रह्मणा प्राणसङ्कटे ।

madhukaiṭabhayoryuddhe dvitīye viṣṇunā purā | tatraiva kāle sā durgā brahmaṇā prāṇasaṅkaṭe |

मधु और कैटभ के युद्ध में पहले विष्णु ने उसकी स्तुति की। उसी समय ब्रह्मा ने प्राण संकट में दुर्गा की स्तुति की।

In the ancient battle with Madhu and Kaitabha, she was invoked by Vishnu. At that time, in a life-threatening situation, Durga was praised by Brahma.

ਮਧੁਕੈਟਭ ਦੇ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ, ਦੂਜੇ ਵਾਰ, ਵਿ਷ਣੂ ਨੇ ਉਸ ਦੀ ਸਤਿਕਾਰ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਉਸੇ ਸਮੇਂ, ਬ੍ਰਹਮਾ ਨੇ ਪ੍ਰਾਣ ਸੰਕਟ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੀ ਸਤਿਕਾਰ ਕੀਤੀ ਸੀ।

चतुर्थे संस्तुता देवी भक्त्या च त्रिपुरारिणा । पुरा त्रिपुरयुद्धे च महाघोरतरे मुने ।

caturthe saṃstutā devī bhaktyā ca tripurāriṇā | purā tripurayuddhe ca mahāghoratare mune |

चौथी बार देवी की भक्तिपूर्वक त्रिपुरारि ने त्रिपुर के महाघोर युद्ध में स्तुति की।

In the fourth instance, the Goddess was devoutly praised by Tripurari (Shiva) during the ancient and extremely fierce battle with Tripura, O sage.

ਚੌਥੇ ਵਾਰ, ਤ੍ਰਿਪੁਰਾਰੀ ਨੇ ਭਗਤੀ ਨਾਲ ਉਸ ਦੀ ਸਤਿਕਾਰ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਪਹਿਲਾਂ ਤ੍ਰਿਪੁਰ ਦੇ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ, ਹੇ ਮੁਨੀ, ਮਹਾਨ ਭਿਆਨਕ ਯੁੱਧ ਹੋਇਆ ਸੀ।

पञ्चमे संस्तुता देवी वृत्रासुरवधे तथा । शक्रेण सर्वदेवैश्च घोरे च प्राणसङ्कटे ।

pañcame saṃstutā devī vṛtrāsuravadhe tathā | śakreṇa sarvadevaiśca ghore ca prāṇasaṅkaṭe |

पाँचवी बार देवी की स्तुति इंद्र और सभी देवताओं ने वृत्रासुर के वध के समय प्राण संकट में की।

In the fifth instance, the Goddess was praised during the slaying of Vritrasura by Indra and all the gods in a dire life-threatening situation.

ਪੰਜਵੇਂ ਵਾਰ, ਦੇਵੀ ਦੀ ਸਤਿਕਾਰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਜਦੋਂ ਵ੍ਰਿਤ੍ਰਾਸੁਰ ਦਾ ਵਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇੰਦਰ ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਦੇਵਤਿਆਂ ਨੇ ਪ੍ਰਾਣ ਸੰਕਟ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੀ ਸਤਿਕਾਰ ਕੀਤੀ ਸੀ।

तदा मुनीन्द्रैर्मनुभिर्मानवैः सुरथादिभिः । संस्तुता पूजिता सा च कल्पे कल्पे परात्परा ।

tadā munīndrairmanubhirmānavaiḥ surathādibhiḥ | saṃstutā pūjitā sā ca kalpe kalpe parātparā |

तब मुनियों, मनुओं, मनुष्यों और सुरथ आदि ने कल्प-कल्प में उसकी स्तुति और पूजा की।

Then, she was praised and worshipped by the great sages, Manus, and humans like Suratha, in every cycle of creation, as the supreme of the supreme.

ਤਦੋਂ ਮੁਨੀ, ਮਨੁਸ਼, ਅਤੇ ਸੁਰਥ ਆਦਿ ਨੇ ਉਸ ਦੀ ਸਤਿਕਾਰ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਹਰ ਕਲਪ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

स्तोत्रञ्च श्रूयतां ब्रह्मन्सर्वविघ्नविनाशकम् । सुखदं मोक्षदं सारं भवसन्तारकारणम् ।

stotrañca śrūyatāṃ brahmansarvavighnavināśakam | sukhadaṃ mokṣadaṃ sāraṃ bhavasantārakāraṇam |

हे ब्रह्मन्, इस स्तोत्र को सुनो, जो सभी विघ्नों का नाशक, सुखदायक, मोक्षदायक, सारभूत और भवसागर से पार कराने वाला है।

Listen to this hymn, O Brahman, which destroys all obstacles, grants happiness and liberation, and is the essence and cause of crossing the ocean of existence.

ਹੇ ਬ੍ਰਹਮਾ, ਇਸ ਸਤੋਤਰ ਨੂੰ ਸੁਣੋ ਜੋ ਸਾਰੇ ਵਿਘਨਾਂ ਦਾ ਨਾਸ਼ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਹੈ। ਇਹ ਸੁਖਦਾਈ, ਮੋਖਸ਼ਦਾਈ ਅਤੇ ਸੰਸਾਰ ਸਾਗਰ ਤੋਂ ਪਾਰ ਲੰਘਣ ਦਾ ਕਾਰਣ ਹੈ।

श्रीकृष्ण उवाच । त्वमेव सर्वजननी मूलप्रकृतिरीश्वरी । त्वमेवाद्या सृष्टिविधौ स्वेच्छया त्रिगुणात्मिका ।

śrīkṛṣṇa uvāca | tvameva sarvajananī mūlaprakṛtirīśvarī | tvamevādyā sṛṣṭividhau svecchayā triguṇātmikā |

श्रीकृष्ण ने कहा: तुम ही सभी की जननी, मूल प्रकृति और ईश्वरी हो। तुम ही सृष्टि के आरंभ में अपनी इच्छा से त्रिगुणात्मिका हो।

Shri Krishna said: You are indeed the mother of all, the primordial nature, the sovereign. You alone are the beginning in the act of creation, embodying the three qualities by your own will.

ਸ਼੍ਰੀ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ: ਤੁਸੀਂ ਹੀ ਸਾਰੇ ਜਗਤ ਦੀ ਮਾਤਾ ਹੋ, ਮੂਲ ਪ੍ਰਕ੍ਰਿਤੀ ਅਤੇ ਈਸ਼ਵਰੀ ਹੋ। ਤੁਸੀਂ ਹੀ ਸ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਦੇ ਆਰੰਭ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਇੱਛਾ ਨਾਲ ਤ੍ਰਿਗੁਣਾਤਮਿਕਾ ਹੋ।

कार्य्यार्थे सगुणा त्वञ्च वस्तुतो निर्गुणा स्वयम् । परब्रह्मस्वरूपा त्वं सत्या नित्या सनातनी ।

kāryyārthe saguṇā tvañca vastuto nirguṇā svayam | parabrahmasvarūpā tvaṃ satyā nityā sanātanī |

कार्य के लिए तुम सगुणा हो, परंतु वास्तव में तुम निर्गुणा हो। तुम परब्रह्मस्वरूपा, सत्य, नित्य और सनातनी हो।

For the purpose of action, you are endowed with qualities, but in reality, you are without qualities. You are the embodiment of the Supreme Brahman, true, eternal, and ancient.

ਕਾਰਜ ਲਈ ਤੁਸੀਂ ਸਗੁਣ ਹੋ, ਪਰ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਤੁਸੀਂ ਨਿਰਗੁਣ ਹੋ। ਤੁਸੀਂ ਪਰਬ੍ਰਹਮ ਦਾ ਸਵਰੂਪ ਹੋ, ਸੱਚੀ, ਨਿੱਤ ਅਤੇ ਸਨਾਤਨੀ ਹੋ।

तेजस्स्वरूपा परमा भक्तानुग्रविग्रहा । सर्वस्वरूपा सर्वेशा सर्वाधारा परात्परा ।

tejassvarūpā paramā bhaktānugravigrahā | sarvasvarūpā sarveśā sarvādhārā parātparā |

तुम तेजस्वरूपा, परम, भक्तों पर अनुग्रह करने वाली, सर्वस्वरूपा, सर्वेश्वरी, सर्वाधारा और परात्परा हो।

You are the form of radiance, supreme, and the embodiment of grace for devotees. You are the form of all, the ruler of all, the support of all, and the supreme of the supreme.

ਤੁਸੀਂ ਤੇਜਸਵਰੂਪਾ, ਪਰਮਾ, ਭਕਤਾਂ ਉੱਤੇ ਕਿਰਪਾ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਹੋ। ਤੁਸੀਂ ਸਾਰਾ ਸਵਰੂਪ, ਸਾਰਾ ਆਧਾਰ, ਅਤੇ ਪਰਾਤਪਰਾ ਹੋ।

सर्वबीजस्वरूपा च सर्वपूज्या निराश्रया । दुर्गास्तोत्रम्

sarvabījasvarūpā ca sarvapūjyā nirāśrayā | durgāstotram

तुम सर्वबीजस्वरूपा, सर्वपूज्या और निराश्रया हो। दुर्गा स्तोत्र

You are the form of all seeds, worshipped by all, independent, and the essence of the Durga hymn.

ਤੁਸੀਂ ਸਾਰੇ ਬੀਜਾਂ ਦਾ ਸਵਰੂਪ ਹੋ, ਸਾਰੇ ਪੂਜਨਯੋਗ ਹੋ, ਅਤੇ ਨਿਰਾਸ਼੍ਰਯਾ ਹੋ। ਦੁਰਗਾ ਸਤੋਤਰ।

सर्वज्ञा सर्वतोभद्रा सर्वमङ्गलमङ्गला ।

sarvajñā sarvatobhadrā sarvamaṅgalamaṅgalā |

तुम सर्वज्ञा, सर्वतोभद्रा और सर्वमंगलमंगल हो।

All-knowing, auspicious in all directions, and the source of all auspiciousness.

ਤੁਸੀਂ ਸਰਵਜ੍ਞਾ, ਸਰਵਤੋਭਦ੍ਰਾ, ਸਾਰਾ ਮੰਗਲ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਹੋ।

सर्वबुद्धिस्वरूपा च सर्वशक्तिस्वरूपिणी । सर्वज्ञानप्रदा देवी सर्वज्ञा सर्वभाविनी ।

sarvabuddhisvarūpā ca sarvaśaktisvarūpiṇī | sarvajñānapradā devī sarvajñā sarvabhāvinī |

तुम सर्वबुद्धिस्वरूपा, सर्वशक्तिस्वरूपिणी, सर्वज्ञानप्रदा देवी, सर्वज्ञा और सर्वभाविनी हो।

You are the embodiment of all intellect and the form of all power. The Goddess who grants all knowledge, omniscient, and the essence of all existence.

ਤੁਸੀਂ ਸਾਰਾ ਬੁੱਧੀ ਸਵਰੂਪ ਹੋ, ਸਾਰੀ ਸ਼ਕਤੀ ਦਾ ਸਵਰੂਪ ਹੋ। ਤੁਸੀਂ ਸਾਰਾ ਗਿਆਨ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਦੇਵੀ, ਸਰਵਜ੍ਞਾ, ਅਤੇ ਸਰਵਭਾਵਿਨੀ ਹੋ।

त्वं स्वाहा देवदाने च पितृदाने स्वधा स्वयम् । दक्षिणा सर्वदाने च सर्वशक्तिस्वरूपिणी ।

tvaṃ svāhā devadāne ca pitṛdāne svadhā svayam | dakṣiṇā sarvadāne ca sarvaśaktisvarūpiṇī |

तुम स्वाहा देवताओं के दान में, पितरों के दान में स्वधा, दक्षिणा सभी दानों में और सर्वशक्तिस्वरूपिणी हो।

You are Svaha in offerings to the gods and Swadha in offerings to the ancestors. You are Dakshina in all donations, embodying all power.

ਤੁਸੀਂ ਸਵਾਹਾ ਦੇਵਦਾਨ ਵਿੱਚ, ਪਿਤ੍ਰਦਾਨ ਵਿੱਚ ਸਵਧਾ ਹੋ। ਦੱਖਿਣਾ ਸਾਰੇ ਦਾਨਾਂ ਵਿੱਚ, ਸਾਰੀ ਸ਼ਕਤੀ ਦਾ ਸਵਰੂਪ ਹੋ।

निद्रा त्वं च दया त्वं च तृष्णा त्वं चात्मनः प्रिया । क्षुत्क्षान्तिः शान्तिरीशा च कान्तिः सृष्टिश्च शाश्वती ।

nidrā tvaṃ ca dayā tvaṃ ca tṛṣṇā tvaṃ cātmanaḥ priyā | kṣutkṣāntiḥ śāntirīśā ca kāntiḥ sṛṣṭiśca śāśvatī |

तुम निद्रा, दया, तृष्णा, आत्मा की प्रिया, भूख, क्षमा, शांति, ईशा, कान्ति और सृष्टि की शाश्वती हो।

You are sleep, compassion, thirst, and the beloved of the soul. Hunger, forgiveness, peace, the ruler, beauty, and eternal creation.

ਤੁਸੀਂ ਨੀਂਦ, ਦਇਆ, ਤ੍ਰਿਸ਼ਨਾ, ਅਤੇ ਆਤਮਾ ਦੀ ਪ੍ਰਿਆ ਹੋ। ਤੁਸੀਂ ਭੁੱਖ, ਸ਼ਾਂਤੀ, ਈਸ਼ਾ, ਕਾਂਤੀ, ਸ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਅਤੇ ਸ਼ਾਸ਼ਵਤੀ ਹੋ।

श्रद्धा पुष्टिश्च तन्द्रा च लज्जा शोभा दया तथा । सतां सम्पत्स्वरूपा श्रीर्विपत्तिरसतामिह ।

śraddhā puṣṭiśca tandrā ca lajjā śobhā dayā tathā | satāṃ sampatsvarūpā śrīrvipattirasatāmiha |

तुम श्रद्धा, पुष्टि, तंद्रा, लज्जा, शोभा, दया और सत्पुरुषों की सम्पत्ति की स्वरूपा हो, जबकि असत्पुरुषों के लिए विपत्ति हो।

Faith, nourishment, fatigue, modesty, splendor, and compassion. The form of wealth for the virtuous and misfortune for the wicked here.

ਤੁਸੀਂ ਸ਼ਰਧਾ, ਪੁਸ਼ਟੀ, ਤੰਦਰ, ਲੱਜਾ, ਸ਼ੋਭਾ, ਅਤੇ ਦਇਆ ਹੋ। ਸਤਾਂ ਦੀ ਸੰਪੱਤੀ ਦਾ ਸਵਰੂਪ, ਅਤੇ ਅਸਤਾਂ ਦੀ ਵਿਪੱਤੀ ਹੋ।

प्रीतिरूपा पुण्यवतां पापिनां कलहाङ्कुरा । शश्वत्कर्ममयी शक्तिः सर्वदा सर्वजीविनाम् ।

prītirūpā puṇyavatāṃ pāpināṃ kalahāṅkurā | śaśvatkarmamayī śaktiḥ sarvadā sarvajīvinām |

तुम पुण्यवानों के लिए प्रीतिरूपा और पापियों के लिए कलह की अंकुर हो। तुम सभी जीवों के लिए शाश्वत कर्ममयी शक्ति हो।

The form of love for the virtuous and the seed of conflict for the sinful. The eternal force of action for all living beings.

ਤੁਸੀਂ ਪਵਿੱਤਰਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰੀਤੀ ਦਾ ਸਵਰੂਪ, ਪਾਪੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕਲਹ ਦਾ ਅੰਕੁਰ ਹੋ। ਸਦੀਵੀ ਕਰਮਮਈ ਸ਼ਕਤੀ, ਸਾਰੇ ਜੀਵਾਂ ਦੀ ਹੋ।

देवेभ्यः स्वपदोदात्री धातुर्धात्री कृपामयी । हिताय सर्वदेवानां सर्वासुरविनाशिनी ।

devebhyaḥ svapadodātrī dhāturdhātrī kṛpāmayī | hitāya sarvadevānāṃ sarvāsuravināśinī |

तुम देवताओं को स्वपद देने वाली, धात्री, कृपामयी, सभी देवताओं के हित के लिए और सभी असुरों का नाश करने वाली हो।

The giver of positions to the gods, the nourisher, full of compassion. For the benefit of all gods, the destroyer of all demons.

ਦੇਵਤਿਆਂ ਨੂੰ ਸਵਪਦ ਦੇਣ ਵਾਲੀ, ਧਾਤਾ ਦੀ ਧਾਤ੍ਰੀ, ਕਿਰਪਾਮਈ ਹੋ। ਸਾਰੇ ਦੇਵਤਿਆਂ ਦੇ ਹਿਤ ਲਈ, ਸਾਰੇ ਅਸੁਰਾਂ ਦਾ ਨਾਸ਼ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਹੋ।

योगिनिद्रा योगरूपा योगदात्री च योगिनाम् । सिद्धिस्वरूपा सिद्धानां सिद्धिदा सिद्धयोगिनी ।

yoginidrā yogarūpā yogadātrī ca yoginām | siddhisvarūpā siddhānāṃ siddhidā siddhayoginī |

तुम योगिनिद्रा, योगरूपा, योगदात्री योगियों के लिए, सिद्धिस्वरूपा, सिद्धियों की दात्री और सिद्धयोगिनी हो।

The sleep of yoga, the form of yoga, the giver of yoga to yogis. The embodiment of success, the giver of success to the accomplished, and the yogini of success.

ਤੁਸੀਂ ਯੋਗ ਨੀਂਦ, ਯੋਗ ਦਾ ਸਵਰੂਪ, ਯੋਗ ਦਾਤ੍ਰੀ ਹੋ। ਸਿੱਧਾਂ ਦਾ ਸਵਰੂਪ, ਸਿੱਧਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਧੀ ਦੇਣ ਵਾਲੀ, ਸਿੱਧ ਯੋਗਿਨੀ ਹੋ।

ब्रह्माणी माहेश्वरी च विष्णुमाया च वैष्णवी । भद्रदा भद्रकाली च सर्वलोकभयङ्करी ।

brahmāṇī māheśvarī ca viṣṇumāyā ca vaiṣṇavī | bhadradā bhadrakālī ca sarvalokabhayaṅkarī |

तुम ब्रह्माणी, माहेश्वरी, विष्णुमाया और वैष्णवी हो। तुम भद्रदा, भद्रकाली और सभी लोकों को भय देने वाली हो।

Brahmani, Maheshwari, the illusion of Vishnu, and Vaishnavi. The giver of welfare, Bhadrakali, and the terror of all worlds.

ਤੁਸੀਂ ਬ੍ਰਹਮਾਣੀ, ਮਾਹੇਸ਼ਵਰੀ, ਵਿ਷ਣੁਮਾਇਆ, ਅਤੇ ਵੈਸ਼ਣਵੀ ਹੋ। ਭਦ੍ਰਦਾ, ਭਦ੍ਰਕਾਲੀ, ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਡਰਾਉਣ ਵਾਲੀ ਹੋ।

ग्रामे ग्रामे ग्रामदेवी गृहदेवी गृहे गृहे । सतां कीर्त्तिः प्रतिष्ठा च निन्दा त्वमसतां सदा ।

grāme grāme grāmadevī gṛhadevī gṛhe gṛhe | satāṃ kīrttiḥ pratiṣṭhā ca nindā tvamasatāṃ sadā |

तुम प्रत्येक गाँव में ग्रामदेवी, प्रत्येक घर में गृहदेवी हो। सत्पुरुषों के लिए कीर्ति और प्रतिष्ठा हो, जबकि असत्पुरुषों के लिए निंदा हो।

In every village, the village goddess, the household goddess in every home. The fame of the virtuous and the constant defamation of the wicked.

ਹਰ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਪਿੰਡ ਦੀ ਦੇਵੀ, ਹਰ ਘਰ ਵਿੱਚ ਘਰ ਦੀ ਦੇਵੀ ਹੋ। ਸਤਾਂ ਦੀ ਕੀਰਤੀ, ਪ੍ਰਤਿਸ਼ਠਾ, ਅਤੇ ਅਸਤਾਂ ਦੀ ਨਿੰਦਾ ਹੋ।

महायुद्धे महामारी दुष्टसंहाररूपिणी । रक्षास्वरूपा शिष्टानां मातेव हितकारिणी ।

mahāyuddhe mahāmārī duṣṭasaṃhārarūpiṇī | rakṣāsvarūpā śiṣṭānāṃ māteva hitakāriṇī |

तुम महायुद्ध में महामारी, दुष्टों के संहार की रूपिणी, शिष्टों की रक्षा की स्वरूपा और माता की तरह हितकारी हो।

In great battles, the form of epidemics, the destroyer of the wicked. The protector of the righteous, like a mother, beneficial.

ਮਹਾਂਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਮਹਾਂਮਾਰੀ, ਦੁਸ਼ਟਾਂ ਦੇ ਸੰਹਾਰ ਦਾ ਸਵਰੂਪ ਹੋ। ਤੁਸੀਂ ਰੱਖਿਆ ਦਾ ਸਵਰੂਪ, ਸਤਾਂ ਲਈ ਮਾਂ ਵਾਂਗ ਹਿਤਕਾਰੀ ਹੋ।

वन्द्या पूज्या स्तुता त्वं च ब्रह्मादीनां च सर्वदा । ब्राह्मण्यरूपा विप्राणां तपस्या च तपस्विनाम् ।

vandyā pūjyā stutā tvaṃ ca brahmādīnāṃ ca sarvadā | brāhmaṇyarūpā viprāṇāṃ tapasyā ca tapasvinām |

तुम ब्रह्मा आदि द्वारा वंदनीय, पूजनीय और स्तुत्य हो। तुम ब्राह्मणों के लिए ब्राह्मण्यरूपा और तपस्वियों के लिए तपस्या हो।

Worthy of reverence, worship, and praise by Brahma and others always. The form of Brahman for the Brahmins and penance for the ascetics.

ਤੁਸੀਂ ਬ੍ਰਹਮਾ ਆਦਿ ਦੇ ਸਦਾ ਵੰਦਨਯੋਗ, ਪੂਜਨਯੋਗ, ਅਤੇ ਸਤਿਕਾਰਯੋਗ ਹੋ। ਬ੍ਰਾਹਮਣਾਂ ਦਾ ਸਵਰੂਪ, ਤਪਸਵੀਆਂ ਦੀ ਤਪਸਿਆ ਹੋ।

विद्या विद्यावतां त्वं च बुद्धिर्बुद्धिमतां सताम् । मेधा स्मृतिस्वरूपा च प्रतिभा प्रतिभावताम् ।

vidyā vidyāvatāṃ tvaṃ ca buddhirbuddhimatāṃ satām | medhā smṛtisvarūpā ca pratibhā pratibhāvatām |

तुम विद्या, विद्वानों की विद्या, बुद्धिमानों की बुद्धि, मेधा, स्मृति की स्वरूपा और प्रतिभाशाली लोगों की प्रतिभा हो।

Knowledge for the learned, intellect for the wise, and the essence of memory. The form of intelligence and the brilliance of the brilliant.

ਤੁਸੀਂ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਦੀ ਵਿਦਿਆ, ਬੁੱਧਿਮਾਨਾਂ ਦੀ ਬੁੱਧੀ ਹੋ। ਤੁਸੀਂ ਮেধਾ, ਸਮ੍ਰਿਤੀ ਦਾ ਸਵਰੂਪ, ਅਤੇ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਦਾ ਸਵਰੂਪ ਹੋ।

राज्ञां प्रतापरूपा च विशां वाणिज्यरूपिणी । सृष्टौ सृष्टिस्वरूपा त्वं रक्षारूपा च पालने ।

rājñāṃ pratāparūpā ca viśāṃ vāṇijyarūpiṇī | sṛṣṭau sṛṣṭisvarūpā tvaṃ rakṣārūpā ca pālane |

तुम राजाओं के प्रताप की रूपा, व्यापारियों के लिए वाणिज्य की रूपिणी, सृष्टि में सृष्टि की स्वरूपा और पालन में रक्षा की रूपा हो।

The form of valor for kings and commerce for the people. In creation, the form of creation, and in protection, the form of protection.

ਰਾਜਿਆਂ ਦੀ ਪ੍ਰਤਾਪ ਦਾ ਸਵਰੂਪ, ਵਪਾਰੀਆਂ ਦੀ ਵਪਾਰ ਦਾ ਸਵਰੂਪ ਹੋ। ਸ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਵਿੱਚ ਸ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਦਾ ਸਵਰੂਪ, ਰੱਖਿਆ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਦਾ ਸਵਰੂਪ ਹੋ।

तथाऽन्ते त्वं महामारी विश्वे विश्वैश्च पूजिते । कालरात्रिर्महारात्रिर्मोहरात्रिश्च मोहिनी ।

tathā’nte tvaṃ mahāmārī viśve viśvaiśca pūjite | kālarātrirmahārātrirmoharātriśca mohinī |

अंत में तुम महामारी, विश्व में पूजित, कालरात्रि, महारात्रि और मोहिनी हो।

At the end, you are the great epidemic, worshipped by the universe and the worlds. The night of time, the great night, the night of delusion, and the enchantress.

ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਤੁਸੀਂ ਮਹਾਂਮਾਰੀ, ਵਿਸ਼ਵ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪੂਜਿਤ ਹੋ। ਕਾਲਰਾਤ੍ਰੀ, ਮਹਾਰਾਤ੍ਰੀ, ਮੋਹਰਾਤ੍ਰੀ, ਅਤੇ ਮੋਹਿਨੀ ਹੋ।

दुरत्यया मे माया त्वं यया सम्मोहितं जगत् । यया मुग्धो हि विद्वांश्च मोक्षमार्गं न पश्यति ।

duratyayā me māyā tvaṃ yayā sammohitaṃ jagat | yayā mugdho hi vidvāṃśca mokṣamārgaṃ na paśyati |

मेरी माया तुम हो, जिससे यह जगत मोहित है। जिससे विद्वान भी मोहित होकर मोक्ष का मार्ग नहीं देख पाते।

My illusion, difficult to overcome, by which the world is deluded. By which even the wise are bewildered and do not see the path to liberation.

ਤੁਸੀਂ ਮੇਰੀ ਮਾਇਆ ਹੋ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਜਗਤ ਮੋਹਿਤ ਹੈ। ਜਿਸ ਨਾਲ ਵਿਦਵਾਨ ਵੀ ਮੋਹਿਤ ਹੋ ਕੇ ਮੋਖਸ਼ ਮਾਰਗ ਨਹੀਂ ਦੇਖ ਸਕਦਾ।

इत्यात्मना कृतं स्तोत्रं दुर्गाया दुर्गनाशनम् । पूजाकाले पठेद्यो हि सिद्धिर्भवति वाञ्छिता ।

ityātmanā kṛtaṃ stotraṃ durgāyā durganāśanam | pūjākāle paṭhedyo hi siddhirbhavati vāñchitā |

इस प्रकार आत्मा द्वारा किया गया दुर्गा का स्तोत्र, जो दुर्ग का नाशक है, पूजा के समय जो इसका पाठ करता है, उसे वांछित सिद्धि प्राप्त होती है।

Thus, the hymn created by oneself for Durga, the destroyer of difficulties. Whoever recites it at the time of worship attains the desired success.

ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਦੁਰਗਾ ਦਾ ਸਤੋਤਰ, ਜੋ ਦੁਖਾਂ ਦਾ ਨਾਸ਼ਕ ਹੈ, ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ। ਜੋ ਪੂਜਾ ਸਮੇਂ ਪੜ੍ਹਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਦੀ ਇੱਛਿਤ ਸਿੱਧੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

वन्ध्या च काकवन्ध्या च मृतवत्सा च दुर्भगा । श्रुत्वा स्तोत्रं वर्षमेकं सुपुत्रं लभते ध्रुवम् ।

vandhyā ca kākavandhyā ca mṛtavatsā ca durbhagā | śrutvā stotraṃ varṣamekaṃ suputraṃ labhate dhruvam |

जो स्त्री वंध्या, काकवंध्या या मृतवत्सा है, वह इस स्तोत्र को एक वर्ष तक सुनकर निश्चित रूप से सुपुत्र को प्राप्त करती है।

A barren woman, one who has lost children, or one who is unfortunate. By listening to the hymn for a year, she certainly obtains a good son.

ਜੋ ਵੰਧਿਆ, ਕਾਕਵੰਧਿਆ, ਮ੍ਰਿਤਵਤਸਾ, ਅਤੇ ਦੁਭਾਗਾ ਹੈ, ਉਹ ਸਤੋਤਰ ਸੁਣ ਕੇ ਇੱਕ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਸੁਪੁੱਤਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੀ ਹੈ।

कारागारे महाघोरे यो बद्धो दृढबन्धने । श्रुत्वा स्तोत्रं मासमेकं बन्धनान्मुच्यते ध्रुवम् ।

kārāgāre mahāghore yo baddho dṛḍhabandhane | śrutvā stotraṃ māsamekaṃ bandhanānmucyate dhruvam |

जो व्यक्ति कारागार में दृढ़ बंधन में बंद है, वह इस स्तोत्र को एक महीने तक सुनकर निश्चित रूप से बंधन से मुक्त हो जाता है।

One who is imprisoned in a terrible jail with strong bonds. By listening to the hymn for a month, he is certainly freed from bondage.

ਜੋ ਮਹਾਂਘੋਰ ਜੇਲ ਵਿੱਚ ਬੱਝਾ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਉਹ ਸਤੋਤਰ ਸੁਣ ਕੇ ਇੱਕ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਬੰਧਨ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

यक्ष्मग्रस्तो गलत्कुष्ठी महाशूली महाज्वरी । श्रुत्वा स्तोत्रं वर्षमेकं सद्यो रोगात्प्रमुच्यते ।

yakṣmagrasto galatkuṣṭhī mahāśūlī mahājvarī | śrutvā stotraṃ varṣamekaṃ sadyo rogātpramucyate |

जो व्यक्ति यक्ष्मा, गलकुष्ठ, महाशूल या महाज्वर से ग्रस्त है, वह इस स्तोत्र को एक वर्ष तक सुनकर तुरंत रोग से मुक्त हो जाता है।

One afflicted with consumption, leprosy, severe pain, or high fever. By listening to the hymn for a year, he is immediately freed from disease.

ਜੋ ਯਕਸ਼ਮਾ, ਗਲਤਕੁਸ਼ਠੀ, ਮਹਾਸ਼ੂਲੀ, ਅਤੇ ਮਹਾਜਵਰੀ ਹੈ, ਉਹ ਸਤੋਤਰ ਸੁਣ ਕੇ ਇੱਕ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਰੋਗ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

पुत्रभेदे प्रजाभेदे पत्नीभेदे च दुर्गतः । श्रुत्वा स्तोत्रं मासमेकं लभते नात्र संशयः ।

putrabhede prajābhede patnībhede ca durgataḥ | śrutvā stotraṃ māsamekaṃ labhate nātra saṃśayaḥ |

पुत्र, प्रजा या पत्नी के विछोह में दुखी व्यक्ति इस स्तोत्र को एक महीने तक सुनकर निश्चित रूप से लाभ प्राप्त करता है।

One who is distressed by separation from children, offspring, or wife. By listening to the hymn for a month, he certainly obtains relief, without doubt.

ਪੁੱਤਰ ਭੇਦ, ਪ੍ਰਜਾ ਭੇਦ, ਪਤਨੀ ਭੇਦ ਵਿੱਚ ਦੁਖੀ ਹੋਇਆ ਵਿਅਕਤੀ ਸਤੋਤਰ ਸੁਣ ਕੇ ਇੱਕ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਮੁਕਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਸੰਦੇਹ ਨਹੀਂ।

राजद्वारे श्मशाने च महारण्ये रणस्थले । हिंस्रजन्तुसमीपे च श्रुत्वा स्तोत्रं प्रमुच्यते ।

rājadvāre śmaśāne ca mahāraṇye raṇasthale | hiṃsrajantusamīpe ca śrutvā stotraṃ pramucyate |

राजद्वार, श्मशान, महाअरण्य या रणस्थल में हिंस्र जन्तुओं के समीप इस स्तोत्र को सुनकर मुक्त हो जाता है।

At the royal court, cremation ground, great forest, or battlefield. In the presence of ferocious creatures, by listening to the hymn, one is freed.

ਰਾਜਦਰਬਾਰ, ਸ਼ਮਸ਼ਾਨ, ਮਹਾਨ ਜੰਗਲ, ਅਤੇ ਯੁੱਧ ਭੂਮੀ ਵਿੱਚ, ਹਿੰਸਕ ਜੰਤੂਆਂ ਦੇ ਨੇੜੇ ਸਤੋਤਰ ਸੁਣ ਕੇ ਮੁਕਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

गृहदाहे च दावाग्नौ दस्युसैन्यसमन्विते । स्तोत्रश्रवणमात्रेण लभते नात्र संशयः ।

gṛhadāhe ca dāvāgnau dasyusainyasamanvite | stotraśravaṇamātreṇa labhate nātra saṃśayaḥ |

गृहदाह, दावाग्नि या डाकुओं के सेना से घिरे होने पर इस स्तोत्र के श्रवण मात्र से लाभ प्राप्त होता है।

In a house fire, forest fire, or surrounded by enemy armies. By merely hearing the hymn, one obtains relief, without doubt.

ਘਰ ਦੇ ਅੱਗ ਲੱਗਣ ਤੇ, ਜੰਗਲ ਦੀ ਅੱਗ ਵਿੱਚ, ਦਸ੍ਯੁ ਸੈਨਾ ਨਾਲ ਘਿਰਿਆ ਹੋਇਆ ਵਿਅਕਤੀ ਸਤੋਤਰ ਸੁਣ ਕੇ ਮੁਕਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

महादरिद्रो मूर्खश्च वर्षं स्तोत्रं पठेत्तु यः । विद्यावान्धनवांश्चैव स भवेन्नात्र संशयः ।

mahādaridro mūrkhaśca varṣaṃ stotraṃ paṭhettu yaḥ | vidyāvāndhanavāṃścaiva sa bhavennātra saṃśayaḥ |

जो अत्यंत दरिद्र और मूर्ख व्यक्ति इस स्तोत्र को एक वर्ष तक पढ़ता है, वह विद्वान और धनवान हो जाता है, इसमें कोई संदेह नहीं।

A very poor or foolish person who recites the hymn for a year. Becomes knowledgeable and wealthy, without doubt.

ਜੋ ਮਹਾਂਦਰਿਦ੍ਰ ਹੈ, ਮੂਰਖ ਹੈ, ਉਹ ਸਤੋਤਰ ਇੱਕ ਸਾਲ ਪੜ੍ਹਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਵਿਦਵਾਨ ਅਤੇ ਧਨਵਾਨ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਸੰਦੇਹ ਨਹੀਂ।

॥ इति श्रीब्रह्मवैवर्ते महापुराणे द्वितीये प्रकृतिखण्डे नारदनारायणसंवादे दुर्गोपाख्याने दुर्गास्तोत्रं सम्पूर्णम् ॥

|| iti śrībrahmavaivarte mahāpurāṇe dvitīye prakṛtikhaṇḍe nāradanārāyaṇasaṃvāde durgopākhyāne durgāstotraṃ sampūrṇam ||

इस प्रकार श्री ब्रह्मवैवर्त महापुराण के द्वितीय प्रकृति खंड में नारद-नारायण संवाद में दुर्गा उपाख्यान में दुर्गा स्तोत्र समाप्त होता है।

Thus, in the great Purana of Brahmavaivarta, in the second section of Prakriti Khanda, in the dialogue between Narada and Narayana, the story of Durga and the hymn of Durga is complete.

ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਸ਼੍ਰੀ ਬ੍ਰਹਮਵੈਵਰਤ ਮਹਾਪੁਰਾਣ ਦੇ ਦੂਜੇ ਪ੍ਰਕ੍ਰਿਤਿ ਖੰਡ ਵਿੱਚ ਨਾਰਦ ਅਤੇ ਨਾਰਾਇਣ ਦੇ ਸੰਵਾਦ ਵਿੱਚ ਦੁਰਗਾ ਉਪਾਖ੍ਯਾਨ ਵਿੱਚ ਦੁਰਗਾ ਸਤੋਤਰ ਸੰਪੂਰਨ ਹੋਇਆ।